اعتماد: روز‌هاي پاياني هفته گذشته، اوقات پرمشغله‌يي براي ديپلماسي هسته‌يي در قبال ايران بود. از سويي هياتي هفت نفره از آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي از سرگيري مذاكرات هسته‌يي به تهران سفر كردند و از سوي ديگر پس از مدت‌ها بار ديگر تماس تلفني بين دفتر باقري و اشميت برقرار شد تا طراحي لجستيكي دور بعدي گفت‌وگو‌هاي 1+5 با ايران انجام شود. هرچند كه در اين بين خزانه‌داري امريكا نيز 7 شركت و 5 مقام ايراني فعال در برنامه‌هاي هسته‌يي ايران را هدف تحريم‌ها قرار داد و از سوي ديگر وزارت خارجه امريكا بار ديگر اعلام كرد در مذاكره با ايران همچنان باز است.

سال جاري براي ايران با ماراتني از مذاكرات هسته‌يي در دو قالب آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و گروه 1+5 (امريكا، انگليس، فرانسه، چين، روسيه و آلمان) آغاز شد. اما به همان اندازه كه برنامه كاري بهار و تابستان مملو از مذاكره و نشست‌هاي پي در پي بود، از اواسط تابستان به بعد، بار ديگر روند مذاكرات به سندرم اغما دچار شد كه تا پنجشنبه گذشته ادامه داشت. در چند ماهي كه از متوقف شدن روند مذاكره هسته‌يي با ايران مي‌گذرد، مقامات تهران به‌طور مكرر بر آمادگي براي از سرگيري گفت‌وگو‌ها تاكيد كردند و در مقابل آژانس و گروه 1+5 نيز موضع مشابهي را اتخاذ كردند. اما با وجود تاكيد دو طرف بر لزوم احياي مذاكرات 4 ماه طول كشيد تا مقامات تهران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي پاي ميز مذاكره بنشينند.

هياتي 7 نفره از آژانس به رياست هرمان نكائرتس، معاون آمانو در امور پادماني، در حالي روز پنجشنبه وارد تهران شد كه پيش از آن هدف از اين سفر دسترسي به سايت پارچين در جنوب شرق تهران اعلام شده بود؛ سايتي كه از سال گذشته آژانس خواستار دسترسي به آن است و به موازات آن ادعا‌هايي را درباره پاكسازي پارچين مطرح مي‌كند، اما هنوز چراغ سبز جمهوري اسلامي را براي بازديد از آن دريافت نكرده است. اهميت حضور بازرسان در پارچين كه ادعا مي‌شود در آن عمليات انفجاري انجام شده، به اندازه‌يي براي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي زياد است كه پيش از سفر اين هيات 7 نفره به تهران اعلام شد، آنها آماده‌اند در همين سفر از پارچين بازديد كنند.

اما مذاكرات 23 آذرماه بدون انتشار جزيياتي از آن و همچنين حاصل نشدن توافقي بر سر بازديد از پارچين به پايان رسيد و نتيجه آن تعيين تاريخ مذاكرات بعدي اعلام شد كه قرار است 27 دي ماه انجام شود. نكائرتس، روز گذشته پس از بازگشت از ايران در فرودگاه وين گفت: انتظار مي‌رود گفت‌وگوها بين ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در ماه آينده بر سر نحوه انجام بازرسي‌ها از تاسيسات هسته‌يي مورد مجادله جمهوري اسلامي، منجر به توافق شود. معاون آمانو، مديركل آژانس ادامه داد: ما قادر هستيم پيشرفت داشته باشيم و گفت‌وگو‌هاي بيشتري براي اواسط ماه ژانويه برنامه‌ريزي شده است. وي خاطرنشان كرد: ما انتظار داريم رويكرد سازماندهي شده را نهايي كرده و مدت كوتاهي آن را عملياتي كنيم. اشاره نكائرتس به چارچوبي بود كه به بازرسان آژانس اجازه مي‌دهد بازرسي‌هاي خود را از سايت‌هاي مورد نظر از سر گيرند. وي همچنين تصريح كرد هيات آژانس در تهران نشست‌هاي خوبي داشته است.

اظهارات نكائرتس در راستاي موضع‌گيري علي اصغر سلطانيه، نماينده ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است كه مذاكرات روز پنجشنبه نمايندگان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در تهران را «مثبت و سازنده» توصيف كرد. وي كه با شبكه خبري العالم صحبت مي‌كرد، گفت: اين مذاكرات بين ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بوده و با مسائل ديگر ارتباطي ندارد. نماينده ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با اشاره به برگزاري اين نشست در دو جلسه صبح و عصر گفت: اين مذاكرات سازنده بوده، به گونه‌يي كه به نتايج خوبي دست يافتيم. در همين حال رويترز نير به نقل از يك منبع ديپلماتيك گزارش داد در مذاكرات تهران برخي پيشرفت‌ها حاصل شده است. وي به جزييات بيشتري در اين زمينه اشاره نكرد.

بسته پيشنهادي به روز شده

باوجود گزارش‌هايي كه درباره بسته پيشنهادي جديد 1+5 منتشر شده است، در اين بسته پيشنهاد معامله‌يي بزرگ ارائه نشده و همچنين تغييرات آن در مقايسه با بسته پيشنهادي قبلي به ايران چندان فاحش نيست. به گزارش بلومبرگ، امريكا و شركايش پيشنهاد بازبيني شده‌يي را براي توافق با تهران آماده كرده‌اند كه هدف آن متقاعد ساختن جمهوري اسلامي به محدود كردن برنامه‌هاي هسته‌يي مورد ترديد است. بنا بر اين گزارش اين پيشنهاد در روزهاي اخير مورد توافق قرار گرفته و در دور بعدي مذاكرات با ايران ارائه خواهد شد. يك مقام امريكايي در اين زمينه اظهار داشت: اين بسته نسخه‌يي به روز شده از پيشنهاد ارائه شده به ايران در ماه مه ‌است و يك بسته كاملا جديد به شمار نمي‌رود. وي افزود: همچنين در اين بسته پيشنهاد معامله‌يي بزرگ ارائه نشده كه به موجب آن به يك‌باره به تمامي نگراني‌هاي بين‌المللي بر سر برنامه‌هاي هسته‌يي ايران پاسخ گفته شود. برخي تحليلگران مي‌گويند احتمالا در اين بسته نيز بحث تعليق غني‌سازي با خلوص بالا مطرح است؛ موضوعي كه در سه دور مذاكره سال جاري بين مذاكره‌كنندگان عالي ايران و 1+5 نيز مطرح شد اما نتوانست نظر تهران را جلب كند. اين در حالي است كه ديپلمات‌هاي سابق دخيل در سياست امريكا در قبال ايران شامل توماس پيكرينگ به امريكا و متحدانش توصيه مي‌كنند هر چه سريع‌تر با پيشنهاد‌هاي بازبيني شده، مذاكره با ايران را از سر بگيرند. به گفته وي پيشنهادي كه در جريان مذاكرات بغداد به ايران ارائه شد به اندازه‌يي واقع‌گرايانه نبود تا موجب شود طرف ايراني آن را جدي بگيرد. در اين پيشنهاد، درخواست تعليق غني‌سازي 20 درصدي، تعطيلي فردو و انتقال ذخاير اورانيوم غني شده به خارج از ايران در مقابل برخي همكاري‌هاي هسته‌يي شامل تامين سوخت هسته‌يي و همچنين لغو تحريم قطعات يدكي هواپيما‌هاي مسافربري ايران مطرح شده بود.

باز بودن در مذاكره و تحريم

در شرايطي كه تاكيد ناظران بين‌المللي بر از سرگيري هر چه سريع‌تر مذاكرات با ايران بر مبناي پيشنهادي واقع‌گرايانه است، امريكا همزمان با حضور هيات آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در تهران تحريم‌هاي اعمال شده عليه ايران را با افزودن نام پنج فرد و هفت شركت مرتبط با برنامه هسته‌يي اين كشور گسترش داد. ويكتوريا نولاند، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا گفت: «اين موسسه‌ها و افراد به خاطر ارائه كالا، فناوري و خدماتي كه توانايي ايران را براي غني‌سازي اورانيوم يا احداث نيروگاه آب سنگين تحقيقاتي افزايش مي‌دهد، تحريم شده‌اند.» يكي از افراد تحريم شده، فريدون عباسي، معاون رييس‌جمهوري و رييس سازمان انرژي اتمي ايران است. به گفته نولاند، علت تحريم شدن آقاي عباسي، نقش او در افزايش فعاليت‌هاي مربوط به استخراج اورانيوم و توليد كيك زرد در ايران است. در همين حال وي خاطرنشان كرد كه مذاكراتي براي نشست 1+5 در حال انجام است و افزود كه براي گفت‌وگو با ايران در صورتي كه جدي باشد همچنان در باز است. نولاند گفت: ما همچنان به‌طور روشن به طرف ايراني مي‌گوييم در صورتي كه براي مذاكره جدي باشد، در گفت‌وگو‌ها از جمله گفت‌وگو‌هاي دوجانبه باز است.